Kubachi language
| Kubachi | |
|---|---|
| Kubachin | |
| гӀюгъбугъан куб/гъай[1] | |
| Pronunciation | [ʡūˁʁbugan kub/ʁaj] | 
| Native to | North Caucasus | 
| Region | Dagestan | 
Native speakers  | 7,000 (2020)[2] | 
| Cyrillic script | |
| Language codes | |
| ISO 639-3 | ugh | 
| Glottolog | kuba1248 | 
![]()   Kubachi  | |
Kubachi (alternatively Kubachin) is a language in the Dargin dialect continuum spoken in Dagestan, Russia, by Kubachi people.[3] It is often considered a divergent dialect of Dargwa, but it has also historically been portrayed as a separate language. Ethnologue lists it as a separate language.[2]
Phonology
Vowels
| Front | Back | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| plain | phar. | plain | phar. | ||
| close | short | [u] у u | [uˤ] уӏ ü | ||
| long | [uː] уу uu | [uˤː] ууӏ üü | |||
| near-close | short | [ɪ] и i | [ɪˤ] иӏ ï | ||
| long | [ɪː] ии ii | [ɪˤː] ииӏ ïï | |||
| open-mid | short | [ɛ] е e | [ɛˤ] еӏ ë | ||
| long | [ɛː] ee ee | [ɛˤː] eeӏ ëë | |||
| open | short | [ɑ] а a | [ɑˤ] аӏ ä | ||
| long | [ɑː] aa aa | [ɑˤː] aaӏ ää | |||
Consonants
The glottal stop transcribed here is named rather ambiguously a "glottalic laryngeal" by both sources.
| Bilabial | Dental | Alveolar | Palatal | Velar | Uvular | Pharyngeal | Glottal | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| plain | labialized | plain | labialized | ||||||||
| Nasal | [m] м m | [n] н n | |||||||||
| Plosive | voiced | [b] б b | [d] д d | [g] г g | [gʷ] гв gw | [ʡ] гӏ ÿ | [ʔ] ъ y | ||||
| aspirated | [pʰ] п p | [tʰ] т t | [kʰ] к k | [kʷʰ] кв kw | [qʰ] къ q | [qʷʰ] къв qw | |||||
| fortis | [pː] пп pp | [tː] тт tt | [kː] кк kk | [kʷː] ккв kkw | [qː] ккъ qq | [qʷː] ккъв qqw | |||||
| ejective | [pʼ] пӏ pʼ | [tʼ] тӏ tʼ | [kʼ] кӏ kʼ | [kʷʼ] кӏв kʼw | [qʼ] кь qʼ | [qʷʼ] кьв qʼw | |||||
| Affricate | aspirated | [t͡sʰ] ц c | [t͡ʃʰ] ч ç | [q͡χʰ] хъ qx | [q͡χʷʰ] хъв qxw | ||||||
| fortis | [t͡sː] цц cc | [t͡ʃː] чч çç | |||||||||
| ejective | [t͡sʼ] цӏ cʼ | [t͡ʃʼ] чӏ çʼ | |||||||||
| Fricative | voiced | [z] з z | [ʒ] ж ẑ | [ʁ] гъ ĝ | [ʁʷ] гъв ĝw | [ħ] хӏ ħ | [h] гь h | ||||
| plain | [s] с s | [ʃ] ш ş | [x] хь ĵ | [xʷ] хьв ĵw | [χ] х x | [χʷ] хв xw | |||||
| fortis | [sː] сс ss | [ʃː] шш şş | [xː] ххь ĵĵ | [xʷː] ххьв ĵĵw | [χː] хх xx | [χʷː] ххв xxw | |||||
| Trill | [r] р r | ||||||||||
| Approximant | [w] в v | [l] л l | [j] й j | ||||||||
The original Dargwic phoneme [r] in Kubachi has become [j] or disappeared, lengthening the neighboring vowel.[4]
Alphabet

| А а
 /ɑ/  | 
Б б
 /b/  | 
В в
 /w/  | 
Г г
 /g/  | 
Гъ гъ
 /ʁ/  | 
Гь гь
 /ɦ/  | 
Д д
 /d/  | 
Е е
 /e/;/je/  | 
Ё ё
 /jɔ/  | 
Ж ж
 /ʒ/  | 
| З з
 /z/  | 
И и
 /i/  | 
Й й
 /j/  | 
К к
 /k/  | 
Кк кк
 /kː/  | 
Къ къ
 /qʰ/  | 
Кь кь
 /qʼ/  | 
Кӏ кӏ
 /kʼ/  | 
Л л
 /l/  | 
М м
 /m/  | 
| Н н
 /n/  | 
О о
 /n/  | 
П п
 /pʰ/  | 
Пп пп
 /pː/  | 
Пӏ пӏ
 /pʼ/  | 
Р р
 /r/  | 
С с
 /s/  | 
Сс сс
 /sː/  | 
Т т
 /t/  | 
Тт тт
 /tː/  | 
| Тӏ тӏ
 /tʼ/  | 
У у
 /u/  | 
Ф ф
 /f/  | 
Х х
 /χ/  | 
Хх хх
 /χː/  | 
Хъ хъ
 /qʰ/  | 
Хь хь
 /x/  | 
Хьхь хьхь
 /xː/  | 
Хӏ хӏ
 /ʜ/;/ħ/  | 
Ц ц
 /ts/  | 
| Цц цц
 /tsː/  | 
Цӏ цӏ
 /tsʼ/  | 
Ч ч
 /tʃ/  | 
Чч чч
 /tʃː/  | 
Чӏ чӏ
 /tʃʼ/  | 
Ш ш
 /ʃ/  | 
Шш шш
 /ʃː/  | 
Ъ ъ
 /ʔ/  | 
Э э
 /e/  | 
Ю ю
 /ju/  | 
| Я я
 /ja/, /jə/  | 
References
- ^ a b c Коряков, Юрий (2021). "Даргинские языки и их классификация" [Dargwa languages and their classification]. In Майсак, Т. А.; Сумбатова, Н. Р.; Тестелец, Я. Г. (eds.). Дурхъаси Хазна. Сборник Статей К 60-Летию Р. О. Муталова / Ред. Т. А. Майсак, Н. Р. Сумбатова, Я. Г. Тестелец. М.: Буки Веди Дурхъаси хазна. Сборник статей к 60-летию Р. О. Муталова (in Russian). Буки Веди. pp. 139–154. ISBN 978-5-6045633-5-9.
 - ^ a b Kubachi at Ethnologue (25th ed., 2022) 
 - ^ Akiner, Shirin (1986). Islamic Peoples Of The Soviet Union. Routledge. p. 259. ISBN 978-1-136-14274-1.
 - ^ "Languages". DOBES. Retrieved 2024-10-12.
 
_2021.png)

